Giải thưởng khoa học - công nghệ toàn cầu 2022 (VinFuture) hướng đến phát minh, sáng chế khoa học mang lại cho thế giới sự hồi sinh, phát triển bền vững hậu Covid-19. Với kỳ vọng tạo động lực và truyền cảm hứng tới các nhà khoa học toàn cầu, quỹ VinFuture khởi động mùa thứ hai. GS Sir Richard Henry Friend, Chủ tịch Hội đồng giải thưởng VinFuture, cho biết, mùa giải đầu tiên đã ghi nhận những lợi ích và thành quả mang tầm vóc toàn cầu của khoa học đỉnh cao trong việc bảo vệ sức khỏe con người. Nhưng nhân loại vẫn còn phải đối mặt với nhiều thách thức như nâng cao chất lượng sống, chống biến đổi khí hậu, tăng hiệu suất lao động sau những đứt gãy. Ông kỳ vọng giải thưởng VinFuture năm nay vươn xa hơn trong nhiều lĩnh vực, tới nhiều vùng đất mới với sứ mệnh hồi sinh thế giới sau đại dịch. Có 10 tiêu chí áp dụng trong giải thưởng, trong đó các đề cử phải được chứng minh bằng khoa học về việc đã mang lại lợi ích cho hàng triệu người trong 10 năm qua hoặc có khả năng mang lại lợi ích cho hàng triệu người trong 10 năm tới. Những đóng góp khoa học cần phải có tiềm năng mang lại lợi ích cho mọi người trên phạm vi toàn cầu, bao gồm cả những người đến từ nước đang phát triển và kém phát triển, cũng như các cộng đồng có thu nhập thấp và thiệt thòi. Đề cử phải phù hợp một hoặc nhiều mục tiêu phát triển bền vững của Liên hợp quốc (SDGs): xóa nghèo, chấm dứt nạn đói, nâng cao sức khỏe và chất lượng cuộc sống, tạo cơ hội hưởng thụ nền giáo dục tiến bộ, nước sạch, năng lượng tái tạo, giảm bất bình đẳng, ứng phó với biến đổi khí hậu... Các đề cử năm nay mở rộng cho nhà nghiên cứu hoặc nhà sáng chế đã tham gia vào việc phát triển các giải pháp cơ bản, chứ không phải các doanh nhân hoặc công ty đã giúp thương mại hóa, phổ biến công nghệ. GS Đặng Văn Chí, Giám đốc Khoa học của Viện nghiên cứu Ung thư Ludwig, Mỹ, thành viên Hội đồng Giải thưởng đánh giá, VinFuture tiếp tục hướng tới những phát minh, sáng chế giúp thay đổi cuộc sống con người với tiềm năng ứng dụng trên quy mô lớn hơn. "Chúng tôi mong đợi sẽ tiếp nhận những giải pháp khoa học kiệt xuất với lĩnh vực đa dạng hơn, từ nhiều quốc gia hơn, được tạo nên bởi các nhà khoa học không phân biệt tuổi tác, giới tính, không phân biệt nguồn gốc, màu da, sắc tộc", ông nói. Nhóm ba nhà khoa học đạt giải thưởng chính 2021 (từ trái qua) với công trình nghiên cứu vaccine mRNA giao lưu sau lễ vinh danh. Ảnh:Giang Huy Trong mùa đầu tiên, đã có 599 đề cử được gửi đến từ 70 quốc gia. Trong số này có 4 công trình có tính ứng dụng cao, tạo ra thay đổi tích cực cho cuộc sống của hàng triệu người trên thế giới được vinh danh. Công trình nhận giải chính VinFuture Grand Prize trị giá lớn nhất (3 triệu USD) được trao cho 3 nhà khoa học gồm TS Katalin Kariko, nhà khoa học Hungary tại công ty BioNTech (Mỹ); GS Drew Weissman, nhà khoa học nghiên cứu vaccine tại Đại học Pennsylvania; GS Pieter Rutter Cullis, Giám đốc Viện Khoa học Sự sống tại Đại học British Columbia (Canada). Công trình liên quan tới công nghệ mRNA, mở đường tạo ra các loại vaccine ngăn ngừa Covid-19 hiệu quả. Ba giải còn lại được trao cho các hạng mục: "Nhà khoa học nghiên cứu các lĩnh vực mới"; "Nhà khoa học nữ" và "Nhà khoa học đến từ các nước đang phát triển". Giải thưởng mùa hai nhận đề cử từ 16/2 đến hết 17/5.
